Seritë formale potenciale

Nga testwiki
Versioni i datës 4 prill 2013 16:49 nga imported>Addbot (Bot: Migrating 11 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1003025 (translate me))
(ndrysh) ← Version më i vjetër | Rishikimi i fundit (ndrysh) | Version më i ri → (ndrysh)
Kërceni tek navigimi Kërceni tek kërkimi

Seritë formale potenciale mundësojnë aplikimin e koncepteve nga Analiza matematike pra të serive potenciale të cilat nuk e shqyrtojnë konvergjencën. S.F.P. kanë zbatim të madh në Kombinatorikë, ata mundësojnë paraqitjen kompakte të një vargu, dhe për paraqitjen e formulave eksplicite për vargjet e përkufizuara me formula rekurente si p.sh Vargu i Fibonaccit kjo metodë quhet edhe metodë e Funksioneve gjeneratrisa.

Përkufizimi joformal

Një S.F.P. mund të kuptohet si polinom me pafund shumë terma ose si një Seri e Taylorit, për të cilën nuk na intereson çështja e konvergjencës. P.sh e shqyrtojmë serinë si seri formale

A=13x+5x27x3+9x411x5+.

i vërejmë vetëm koeficientët e saj [1, −3, 5, −7, 9, −11, ...]. pra seria nënkuptohet me vargun koeficientëve të saj.

Aritmetika e S.F.P. është si ajo e polinomeve. P.sh. nëse

B=2x+4x3+6x5+,

atëherë për mbledhjen e serive kemi:

A+B=1x+5x23x3+9x45x5+.

ndërsa për shumëzimin kemi:

AB=2x6x2+14x326x4+44x5+.

Nëse e kemi përkufizuar shumëzimin atëherë mund ta përcaktojmë edhe elementin inverz të serisë. Inverzi i serisë A është seria C e tillë që AC = 1, supozohet se një seri e tillë ekziston. Pra nëse A ka inverzin e saj në lidhje me shumëzimin ai është i vetëm dhe shënohet me A −1. Pjestimi i serive formale potenciale shënojmë me B / A prodhimin B A −1, duke supozuar se ekziston inverzi i A . Për shembull mund të shfrytëzojmë përkufizimin e shumëzimit të dhënë më sipër për të vërtetuar se vlen formula

11+x=1x+x2x3+x4x5+.

Një operacion tjetër i rëndësishëm me seri formale është përcaktimi i koeficientëve të saj është operacioni i gjetjes së koeficientit pranë xn, i cili shënohet me [xnA, ashtuqë [x2A = 5 dhe [x5A = −11. Një shembull tjetër është

[x3]B=4,[x2](x+3x2y3+10y6)=3y3, dhe [x2y3](x+3x2y3+10y6)=3

dhe

[xn]11+x=(1)n dhe [xn]x(1x)2=n.